Przybyłowa Janina
Data i miejsce urodzenia: 1 września 1892 roku w Baszni Dolnej.
Data i miejsce śmierci: 12 października 1975 roku w Toruniu.
Do Torunia Przybyłowa przyjechała we wrześniu 1928 roku. Do miasta została przeniesiona na własną prośbę, aby objąć tu stanowisko nauczycielki języka polskiego w Męskim Seminarium Nauczycielskim w Toruniu. W Toruniu nauczała jeszcze w Państwowym Żeńskim Gimnazjum i Liceum im. Królowej Jadwigi, a po wojnie w Państwowym Liceum i Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika oraz w II Liceum i Gimnazjum im. Królowej Jadwigi. W Toruniu mieszkała przy ulicy: Klonowica 4, Fosie Staromiejskiej 30(40), Adama Mickiewicza 116.
Poza pracą w szkole Przybyłowa zaangażowała się w działalność Towarzystwa Czytelni Ludowych organizując spotkania ze znanymi pisarzami. W czasie II wojny światowej prowadziła w swoim mieszkaniu tajne nauczanie języka polskiego. W kwietniu 1943 roku została skierowana do pracy w Książnicy Miejskiej. Jej praca polegała m.in. na katalogowaniu polskich książek. Niejednokrotnie niemiecki dyrektor biblioteki zasięgał u niej informacji na temat ich wartości. Po wojnie, w marcu 1945 roku została ponownie oddelegowana do pracy w Książnicy, tym razem przez władze kuratorium. Objęła tam funkcję kierownika, a od 1948 roku pełniła obowiązki dyrektora tej placówki. Zajęła się porządkowaniem zbiorów, ustalaniem ich stanu, a także zabieganiem o odzyskanie tego, co zostało wywiezione do Niemiec. W 1950 roku z jej inicjatywy Miejska Rada Narodowa podjęła uchwałę o natychmiastowej potrzebie wybudowania nowego gmachu Książnicy (realizacja dopiero 1973 roku). Pod jej kierunkiem powstała w Toruniu sieć wypożyczalni i czytelni. W latach 1951 – 1954 – po formalnej nominacji – objęła stanowisko dyrektorki Książnicy Miejskiej w Toruniu. Z dniem 30 czerwca 1954 r. przeszła na emeryturę. W latach 1957 – 1962 – na stanowisku nauczycielki- bibliotekarki w Liceum im. Mikołaja Kopernika oraz jako nieetatowy pracownik w Bibliotece UMK. W 1957 roku Przybyłowa znajdowała się wśród grupy osób, które podjęły starania o reaktywowanie w mieście Towarzystwa Miłośników Torunia – była jego członkinią przed wojną. Przybyłowa jest autorką wielu prac o tematyce polonistycznej, bibliotekarstwie i bibliofilstwie, także poświęconych okupacji, Toruniowi, pisarzom, pracownikom nauki i artystom. Wykaz jej prac zawiera prawie 100 pozycji.
Srebrny Medal za długoletnią służbę (1938)
- Medal X-lecia PRL (1955)
- Złoty Krzyż Zasługi (1957)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1962)
| Katalog Worldcat | www |
| Artykuły dot. Janiny Przybyłowej |  |
| Prace Janiny Przybyłowej | |
nauczycielka, społeczniczka, kierowniczka, dyrektorka
Toruński Słownik Biograficzny, T. 6, pod red. K. Mikulskiego, Toruń 2010, s. 138 – 141.
Fotografia: Dominika Łęcka
